ხშირად გვსმენია ან თავად გამოგვიცდია, რომ თვითმფრინავში საკვებს, რბილად რომ ვთქვათ, არ აქვს ისეთივე გემო, როგორიც მიწაზე. ეს მითი არ არის! ეს ფენომენი დაკავშირებულია ჩვენი სხეულის რეაქციასთან სიმაღლეზე, ჰაერის დაბალ წნევასა და მშრალ ჰაერზე. თუკი ეძებთ ავიაბილეთებს და გეგმავთ მოგზაურობას, მაგალითად, ულამაზეს პარიზში, კარგი იქნება იცოდეთ, რა ცვლილებები ელის თქვენს ყნოსვასა და გემოს გზაში.
რა გავლენას ახდენს სიმაღლე ჩვენს ყნოსვასა და გემოზე?
ჩვენი გემოს შეგრძნება განუყოფლად არის დაკავშირებული ყნოსვასთან. ფაქტობრივად, ის, რასაც ჩვენ “გემოს” ვუწოდებთ, არის გემოს რეცეპტორების (ენაზე) და ყნოსვის რეცეპტორების (ცხვირში) კომბინაცია. სიმაღლეზე ორივე მათგანი მნიშვნელოვან ცვლილებებს განიცდის:
- მშრალი ჰაერი და ყნოსვა: თვითმფრინავის სალონში ტენიანობის დონე ძალიან დაბალია – ხშირად 12%-ზე ნაკლები. ეს უფრო ნაკლებია, ვიდრე უდაბნოში! ეს მშრალი გარემო იწვევს ცხვირის ლორწოვანი გარსის გამოშრობას, რაც ამცირებს ყნოსვის რეცეპტორების მგრძნობელობას. რადგან ყნოსვა გადამწყვეტია არომატის სრულფასოვანი აღქმისთვის, მისი დაქვეითება პირდაპირ მოქმედებს იმაზე, თუ რამდენად “გემრიელია” საკვები.
- ჰაერის დაბალი წნევა და გემოს შეგრძნება: სიმაღლეზე სალონის წნევა დაახლოებით 2400 მეტრზე ყოფნის ტოლფასია. ამ დაბალი წნევის პირობებში იცვლება სისხლში ჟანგბადის დონე და, გარდა ამისა, ფიზიკური ზეწოლა ხდება ჩვენს გემოს კვირტებზე. კვლევებმა აჩვენა, რომ ჩვენი მგრძნობელობა ტკბილისა და მარილიანის მიმართ შეიძლება შემცირდეს 30%-მდე! თუმცა, საინტერესოა, რომ მჟავე, მწარე და უმამის შეგრძნებაზე გავლენა ნაკლებია.
რატომ აქვს ფრენის დროს საკვებს სხვა გემო (და რატომ არ აქვთ თვითმფრინავის კერძებს გემო – მითია თუ რეალობა?)
ეს არ არის მითი. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ფრენის დროს საკვები სხვაგვარად აღიქმება სამი ძირითადი ფაქტორის გამო:
- დაქვეითებული ყნოსვა: მშრალი ცხვირი სუსტ არომატს ნიშნავს.
- დაქვეითებული ტკბილისა და მარილიანის შეგრძნება: მგრძნობელობის შემცირება მოითხოვს გაცილებით მეტ შაქარს ან მარილს, რათა მიწის დონის გემო მივიღოთ.
- ხმაური: კვლევებმა აჩვენა, რომ თვითმფრინავის ხმაური გავლენას ახდენს ჩვენს ტვინზე და შეუძლია შეამციროს გემოს აღქმა. თუმცა, საინტერესოა, რომ უმამის (Umami – მეხუთე გემო, რომელიც ხორცის, სოკოს ან ტომატის კონცენტრირებულ გემოს ჰგავს) შეგრძნება ხმაურის ფონზე შეიძლება გაძლიერდეს.
ამ ყველაფრის გამო, ავიაკომპანიების კულინარიული ჯგუფები ხშირად 30%-მდე მეტ სუნელს, მარილს და შაქარს იყენებენ თვითმფრინავის კერძების მომზადებისას, რათა მიწიდან აღქმული გემო მიიღონ. ფაქტობრივად, გემოს ეს დაკარგვა არ არის მხოლოდ საკვების ცუდი მომზადების ბრალი, არამედ ეს არის თქვენი სხეულის ნორმალური რეაქცია ფრენის გარემოზე.
ფრენის გემო: როგორ ცვლის ჰაერში ყოფნა ჩვენს რეაქციებს საკვებზე
ავიაკომპანიებმა იციან ამ პრობლემის შესახებ და ცდილობენ მას სხვადასხვა გზით შეებრძოლონ:
- უმამი (Umami) ინგრედიენტები: რადგან უმამის შეგრძნება არ სუსტდება (ზოგიერთი კვლევით კი ძლიერდება), ავიაკომპანიები ხშირად იყენებენ უმამის მდიდარ ინგრედიენტებს, როგორიცაა: სოკო, პომიდორი, პარმეზანი და სოიოს სოუსი. მაგალითად, ტომატის წვენი საოცრად პოპულარულია ფრენის დროს, რადგან მისი მდიდარი უმამი გემო სიმაღლეზეც კი კარგად აღიქმება.
- სტრუქტურა და ტექსტურა: მიუხედავად იმისა, რომ გემო დუნდება, ტექსტურა და საკვების სიმკვრივე რჩება მნიშვნელოვან ფაქტორად. ეს ხელს უწყობს საკვების უკეთ აღქმას.
Avia.ge – 8 წელი თქვენს სამსახურში! საიმედო პარტნიორი მოგზაურობაში.
დაგვირეკე: 551 907 907
